Alice *****
Blood Money *****
In meerdere opzichten klassiek.
Met respectievelijk 15 en 13 nummers breidt Waits zijn oeuvre in een klap flink uit. Ook herdefinieert hij het begrip Original Soundtrack. Waits en zijn vrouw Kathleen Brennan schreven deze muziek oorspronkelijk voor theatermaker Robert Wilson. Hoewel de opera Alice het boek van Lewis Carroll als uitgangspunt heeft en de musical Blood Money het bijna 200 jaar oude toneelstuk Woyzeck, wekt de muziek nergens de indruk in dienst te staan van iets anders dan zichzelf.
Alice liep al in 1992 anderhalf jaar in Hamburg, maar Waits nam de songs pas verleden jaar op. Woyzeck werd vanaf 2000 twee jaar succesvol opgevoerd in Denemarken en won daar verleden jaar zelfs de belangrijkste musical-prijs. In beide voorstellingen stond de gedoemde liefde van een man voor een meisje centraal.
De nummers op Alice worden gedomineerd door blazers, strijkers die klinken als een alternatief soort strijkkwartet en Waits’ toetsen, en niet door zijn gitaar, zoals de publiciteitsfoto’s laten geloven. Bassist Larry Taylor zorgt er als vanouds meestal voor de fundering. Dat doet hij ook op Blood Money, waar hij in het gezelschap is van wisselende percussionisten. Daar leggen ze de basis voor blazers, een in het klankbeeld belangrijke marimba, Waits’ toetsen en Charley Musselwhite’s harmonica.
Alice bestaat voor driekwart uit ballads en is daarmee verstilder dan het vaker weerbarstige Blood Money, dat nog voor meer dan de helft uit ballads bestaat. Het zijn overigens twee kanten van dezelfde medaille, omdat de melancholie overheerst.
Waits versmelt, net als op Mule Variations, al zijn invloeden tot een organische achtbaan van stijlen: van jazz en blues via gospel, vaudeville en boerenpolka’s tot zijn (incidentele) ketelmuziek. Hij zingt in al zijn stijlen over liefde, verlies, weemoed en verlangen, van ingehouden romantisch tot uitbundig loeiend.
Daarbij strooit hij op beide cd’s met pessimistische wisecracks, bijvoorbeeld in God’s Away On Business (sic!): I’d sell your heart to the junkman baby/For a buck, for a buck/If you’re looking for someone to pull you out of the ditch/You’re out of luck, you’re out of luck.
Waits laat zich op beide cd’s kennen als een man met een grillige verbeelding en een groot hart. Zelf zegt hij dat zijn publiek met deze twee cd’s iets te kiezen heeft, maar dát liegt hij.
Geplaatst in Heaven 19, juli-augustus 2002/no. 4